Co motywuje pracowników?

Obecnie mamy do czynienia z rynkiem pracownika, co oznacza, że w wielu wypadkach, zwłaszcza tam, gdzie w grę wchodzą wąskie, szczególne kwalifikacje, ich posiadacz może przebierać w ofertach. Tylko pozornie przy wyborze pracodawcy istotne będą kwestie finansowe. Kluczowy dla firm może okazać się odpowiednio wypracowany system motywacyjny. Jeżeli zostanie on uznany przez pracowników za atrakcyjny, firma nie tylko będzie mogła zachować najlepszych specjalistów, ale także przyciągnąć nowych.  Co zatem motywuje pracowników?

Pieniądze, pieniądze!

Zwykło się przypuszczać, że odpowiednie wynagrodzenie jest kluczowym motywatorem współczesnego pracownika. Czy znaczenie ma tu czynnik obiektywny jakim jest wynagrodzenie samo w sobie, czy raczej subiektywne porównanie społeczne? Na postrzeganie wynagrodzenia w znacznym stopniu wpływają porównania ze standardami społecznymi, co bezpośrednio przekłada się na poziom motywacji do pracy. Jeżeli pracownik dostrzega, że jego wynagrodzenie jest niższe niż innych pracowników zajmujących analogiczne stanowiska, np. w innych zakładach pracy, innych miastach, innych krajach, to jego poziom motywacji do wykonywania dalszej pracy będzie coraz niższy. Efektem takiego stanu rzeczy najprawdopodobniej będzie odejście pracownika do innej instytucji, oferującej wyższe wynagrodzenie za taką samą pracę. Wysokość wynagrodzenia nadal jest więc bardzo istotnym elementem motywacji dla pracowników, ale pieniądze nie zawsze są najważniejsze. Kandydaci coraz częściej szukają pracodawców, którzy zapewnią im określoną jakość warunków pracy. Co się na nią składa?

Najważniejsza jest rozmowa

Podstawą jest otwarta komunikacja. To fundament, na którym można zbudować wewnętrzną motywację do pracy – z punktu widzenia pracodawcy znacznie lepszą niż premie i inne formy gratyfikacji finansowych, ponieważ stabilniejszą i działającą dłużej. Pracownik powinien zatem znać strategię firmy, cele swojego zespołu i zadania powiązanych z nim jednostek organizacyjnych. 

To jednak nie wszystko. Wybór odpowiednich „motywatorów” zależy także od preferencji i osobowości pracowników. Dla jednego pracownika motywująca będzie możliwość samodzielnego organizowania sobie pracy. Ktoś inny będzie zmotywowany tym, że praca umożliwia mu rozwój. Z kolei osoba z doświadczeniem i wiedzą ekspercką spełni się w roli mentora dla młodszych stażem pracowników. Dlatego tak istotne jest, żeby z pracownikami rozmawiać. Doskonałym narzędziem do poznania opinii zatrudnionych osób na temat różnych aspektów działalności firmy jest badanie satysfakcji pracowników. Przeprowadza się je zarówno cyklicznie, prowadząc systematyczny monitoring potrzeb pracowników, jak i jednorazowo – zbierając informacje potrzebne do przygotowania istotnych dla firmy zmian lub badając opinie pracowników po ich wdrożeniu. Badania satysfakcji przeprowadzane cyklicznie, mogą być pomocne w stworzeniu systemu motywacyjnego uwzględniającego zarówno ogólne czynniki motywujące całą grupę pracowniczą, jak i czynniki indywidualne podnoszące efektywność pracy każdego pracownika z osobna. 

Wyniki badań satysfakcji pokazują, że najczęstszymi czynnikami motywującymi są: możliwość awansu, doskonalenia i kreowania własnego rozwoju, dobre warunki fizyczne pracy i miłe otoczenie, niski poziom stresu oraz dobre kontakty interpersonalne ze współpracownikami i przełożonymi. Nie bez znaczenia pozostają również przejrzyste reguły pracy, jej kontroli i oceny, prestiż firmy, stabilizacja i pewność zatrudnienia, dostateczna ilość czasu na życie osobiste.

Informacja zwrotna – klucz do motywacji

Każdy lubi być chwalony i doceniany. Dlatego właśnie nagradzanie pracownika lub zespołu skutkuje większym zaangażowaniem pozostałych współpracowników, którzy, widząc jego starania i osiągnięcia także chcą do nich dążyć. Ludzie cenią sobie informacje zwrotne za swoją pracę. Jeżeli pracownik źle wykonuje swoje obowiązki, musi zostać o tym poinformowany. Tak samo jednak z osobą, która osiąga bardzo dobre wyniki. Jeżeli nie pokażemy wyrazów uznania, zdemotywujemy pracownika oraz innych w jego otoczeniu – w końcu skoro nikt nie docenia naszego wkładu, to po co się starać? To szczególnie ważne nie tylko w przypadku pojedynczych osób, ale również przy nagradzaniu zespołu. Metod nagradzania jest wiele. Mogą nimi być typowe dodatki finansowe, takie jak premia czy podwyżka, dodatki pozapłacowe, np. bony, karnety itp. Pracownicy bardzo doceniają wszelkie formy wynagradzania związane z rozwojem zawodowym. Mogą nimi być: awans, szkolenie, wzmocnienie roli pracownika jako eksperta, z możliwością publicznych wystąpień, czy publikacji artykułów.

Motywacja osiągnięć – dążenie do doskonałości

Specyficzną formą motywacji, niewątpliwie wpływającą na efektywność funkcjonowania pracownika w środowisku zawodowym jest motywacja osiągnięć. Osoby z tego rodzaju motywacją to pracownicy, których cele są ściśle związane z celami organizacji, grupy. Identyfikują się z firmą i dążą do jej sukcesu, patrząc na ten sukces z perspektywy własnego osiągnięcia. W tym przypadku podstawą motywowania jest przydzielanie ambitnych zadań i angażowanie pracowników w prace wykraczające poza standardowy obszar ich działania, aby stawali się częścią całej organizacji i czuli się z nią związani.

Odpowiednia motywacja służy dbałości o komfort psychiczny pracowników. Firmom przynosi przede wszystkim wymierne zyski. Pracownik, który zna cele swojej pracy, wie, jak duży ma udział w funkcjonowaniu firmy oraz zdaje sobie sprawę, że praca może przynieść mu profity, będzie efektywniejszy i bardziej skoncentrowany na pracy. Ważne jest zatem, by tak dobrać i dopasować system motywacyjny dla swoich pracowników, by stał się efektywnym narzędziem.